ခိုနင္းခံရလိမ့္မယ္

၁။ 'အေကာင္းေတာ့ လူတိုင္းႀကိဳက္တာေပါ့ကြယ္ (ႀကိဳက္တာေပါ့ကြယ္) စိုးရိမ္တယ္ေဟ့ ဆူးေလသိပ္မသြားနဲ. 'ခို' နင္းခံရလိမ့္မယ္။ (စႏၵီျမင့္လြင္၊ အာဖ်ံကြီး)

၂။ ငါ့မွာ သူမ်ားေတြကို မနာလို မေစၦရစိတ္သိပ္မ်ားေနၿပီလားဟုေတြးမိသည္။ သူတစ္ပါး အနာဂတ္ေပ်ာက္ေနတာကို ကိုယ္ခ်င္းမစာတတ္ျဖစ္ေနၿပီလား ဟုလည္းေမးသည္။ ျပႆနာတစ္ရပ္ကို ဘက္မွ်မၾကည့္တတ္ျဖစ္ေနၿပီေလာဟု ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ကို ဇြတ္ေမြး၍ ဤစာကို ႀကိဳးစားေရးပါသည္။ အတၱႏွင့္ ပရ ဘယ္ဘက္ကိုလိုက္မည္ဆိုသည္ကို သိသိႏွင့္ပင္ ပရေလးနည္းနည္းထားပါေျပာမိသည့္ အျပစ္ရိွပါသည္။ အဟင္း။ လူႀကီးေတြကို ကိုယ့္လိုဘအတြက္ ၀ိုင္းဖ်က္ၿပီးမွ လိုရာလည္းရေရာ ဒီလူႀကီးက အဂတိစားတယ္ ေျပာတတ္ေသာလူသေဘာ ကို သိသိနွင့္ ေျပာေနမိၿပီထင္ပါသည္။ ေပါင္မုန္.ကို ေထာပတ္သုတ္ထားေသာဘက္ကို လူတိုင္းျမင္နိုင္ပါသည္။ သို.ျဖစ္ပါ၍ ဆိုလူးရွင္းေလး ရွာၾကည့္ပါသည္။ အထပ္ထပ္ေျပာပါမည္။ အယူအဆဟူသည္ တူခဲပါသည္။ မွားေနလွ်င္ ပညာရိွမ်ားျပင္ၾကပါ။ စိတ္ကူးျဖင့္ ႀကိဳးစားၾကည့္ေသာ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။ လူတိုင္းႀကိဳက္ေသာ ေပါင္မုန္.ေထာပတ္သုတ္သည့္ဘက္ အတြက္ ကိုယ္ခ်င္းစာစိတ္ျဖင့္ ေရးပါသည္။ ေၾကာက္၍ဖားပါသည္။ (ေိေိ၊ အတည္ေရးေနရင္း ရီခ်င္လာ၍ ရီမိပါသည္၊ခြင့္လႊတ္ေတာ္မူၾကပါခင္ဗ်ား)

၃။ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းသည္ မည္သည့္တိုင္းျပည္၊ မည္သည့္ေနရာ၊ မည္သည့္ ေလာက (field) ကိုမွ ခ်န္မထားပါေလ။ အေၾကာင္းကိစၥ ( issues ) မ်ားသည္အသစ္အေနႏွင့္ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ ရွည္လ်ားဆန္.ထြက္လာျဖင္း၊ ရွဳပ္ေထြး ေပြလီလာျဖင္းမ်ားျဖင့္ လူသားတို.ကိုထိခိုက္ပါသည္။ လူဘ၀မ်က္ႏွာစာ၊ ယဥ္ေက်းမွဳမ်က္နွာစာ၊ စိတ္ခံစားမွဳ မ်က္နွာစာမ်ားသာမက ေနာက္ဆံုး လူသား၏ တကုိယ္ရည္ျဖစ္တည္မွဳ (personal sense of identity) ကိုပါ အရိပ္ထိုး ေျပာင္းလဲေစပါသည္။ ေဆးပညာရပ္တြင္လည္း ပါရာဒိုင္းအေရြ. (paradigm shift) သည္ အျခားေသာ မ်က္ႏွာစာမ်ားနည္းတူ ေရြ.ပါသည္။ ( ပါရာဒိုင္းကို စကားလံုးဖလွယ္ပါသည္။ concepts, methods, models,assumptions and vocabulary that serve the explanation and utility of a certain designated field ဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပါသည္) ပါရာဒိုင္းအေရြ.ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲမ်ားရိွလာပါသည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားရိွလာသလို 'အေျပာင္းအလဲမ်ားလုပ္ယူရသည္' လည္းရိွပါသည္။ ခ်ဥ္းကပ္ပံုမ်ား၊ အဖြဲ.အစည္းမ်ား၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ စီမံကိန္းမ်ား၊ ကာကြယ္ေရးေဆးပညာ နည္းနာမ်ားေျပာင္းရသလို လူ.အရင္းအျမစ္ ေမြးထုတ္မွဳတြင္လည္းေျပာင္းရပါသည္။ ထို.အတူ က်န္းမာေစာင့္ေရွာက္မွဳစနစ္ ႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳ သည္လည္း ေျပာင္းရပါသည္။ အျပန္အလွန္အက်ိဳးအားျဖင့္ သက္ေရာက္သည္လည္းရိွပါသည္။

၄။ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွဳသည္ ဆင္းရဲေသာနိုင္ငံမွ ခ်မ္းသာေသာ နိုင္ငံကိုစီးပါသည္။ စီးၿမဲ၊စီးလတၱံ.ပင္ျဖစ္ပါသည္။ တိုင္းျပည္က ေမြးထားဗ်ာ။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ကို မျပစ္ခြာသင့္ပါဘူး ဟုေျပာလည္းေျပာေျပာပဲျဖစ္ပါမည္။ ေစ်းကြက္အရ သြားပါမည္။ ယခင္ကေတာ့ ပိတ္ပါသည္။ မစီးေစခ်င္ပါ။ ယခုေတာ့ နိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ား( ဖားသည္ေျပာၾကဦးမည္ ေိေိ) မည္သို.ခံယူသေဘာထားမည္ မသိပါ။ (အီးစီ သည္ ထိုစီးမွဳကို ပိတ္ထားျခင္းျဖစ္နိုင္ပါသည္။ ယခင္မူမ်ားက ဤသို.ရိွေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲမွဳသည္ ေပၚလစီမိတ္ကာမ်ားလက္၀ယ္ရိွသည္ကို ဆင္ခ်င္ၾကပါကုန္) စီးခ်င္သလို စီးခြင့္မေပးေတာ့ ၿမိဳ.ႀကီးမွာ အိုင္ထြန္းေနပါသည္။ ေတာကလူ ရန္ကုန္တက္၊ ရန္ကုန္ကလူ မေလးရွားတက္သည္ကို နားလည္ရန္မခက္လွပါ။ အစိုးရလူႀကီးမင္းမ်ား (ဖားျပန္ပါသည္) ျပန္စဥ္းစားလွ်င္ ထြက္ခြင့္ ေပးလိုက္ျခင္းသာအေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါမည္။ Services Export ပင္ ျဖစ္နိုင္ပါသည္။ သို.ေသာ္……….

၅။ ေျပာလက္စကို ခဏထား၍ အေျပာင္းအလဲအေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါေသးသည္။ (ေတာင္ေရာက္ေျမာက္ေရာက္ေျပာေနျခင္းသည္စကားေျပာမတတ္၍ ဟု သေဘာထားပါ။) လူအ်ားစုသည္ အေလ့အထ၏သားေကာင္ျဖစ္ကာ မူလအေနအထားေလး(status quo) မွာပင္ေနခ်င္ပါသည္။ အေျပာင္းအလဲသည္ တိုးတက္မည္ဟု သိသည့္တိုင္ သက္သက္သာသာရိွေသာ ဇုန္မွသည္ မသိေသာနယ္ပယ္သို. မေရႊ.ေျပာင္းလိုပါ။ အခ်ိဳ.ကလည္း ေျပာင္းလဲလိုပါသည္။ အေျပာင္းအလဲကို ေတာင့္တပါသည္။ သို.ရာတြင္ စဥ္းစားရမည့္ အခ်က္မွာ တိုးတက္မွုတိုင္း အေျပာင္းအလဲလိုအပ္ေသာ္လည္း ေျပာင္းလဲမွုတိုင္းတိုးတက္မွဳ ရေကာင္းမွရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ( All improvements require change but not all change will result in improvement) ေနာက္တစ္ခ်က္ေျပာလိုပါေသးသည္။ ေျပာင္းလဲမွဳစစ္စစ္အတြက္ အတားအဆီးသည္ ၿပီးျပည့္စံုေသာ ေျပာင္းလဲမွဳကို ရွာေဖြေနျခင္းသာ ျဖစ္ေနပါသည္။ (The one most inhibitor of real change is the search for perfect change)

၆။ ယခင္က ျမန္မာနိုင္ငံမွေဆးပညာဘြဲ.သည္ နိုင္ငံတကာတြင္ တရား၀င္ပါသည္။ တံခါးပိတ္၀ါဒ က်င့္သံုးခဲ့ေသာတစ္ေခတ္တြင္ တရားမ၀င္ျဖစ္သြားသည္။ ေရွ.မွီေနာက္မွီ လူႀကီးမ်ား ပိုသိပါမည္။ ယခု ျမန္မာနိုင္ငံမွ ဆရာ၀န္မ်ား နိုင္ငံတကာတြင္ ျပန္လည္ေဆးကုသခြင့္ရေရးသည္ Accreditation အေပၚ မူတည္ေနမည္ထင္ပါသည္။

၇။ Accreditation of Medical Institutions ကို ေဆးတကၠသိုလ္မ်ား နိုင္ငံတကာေဘာင္သြင္းျခင္းဟု ဘာသာျပန္လိုပါသည္။ ယခင္ကေတာ့ နိုင္ငံတကာစံကိုက္ အဆင့္ျမွင့္တင္ေရးဟု (မိမိဘာသာ) ျပန္ဘူးပါသည္။ အဆင့္ျမွင့္ဟုဆိုေသာအခါ အဆင့္နိမ့္ေနသည္ဟုခံစားမိတတ္ပါသည္။ အဆင့္မနိမ့္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ ေဆးတကၠသိုလ္(၁)၏ သက္တမ္းသည္ မနည္းပါ။ ဤေျမမွဆရာ၀န္မ်ား နိုင္ငံတကာတြင္ အဆင့္ မနိမ့္ခဲ့ဘူးပါ။ ေဆးကုသခြင့္မရျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ အကယ္၍သာ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ားကို နိုင္ငံတကာေဘာင္သြင္းၿပီးပါက ျမန္မာနိုင္ငံမွ ဆရာ၀န္မ်ားစီးထြက္ခ်င္ထြက္ပါေစ။ ဂ်ီဒီပီတိုးတာေပါ့ဟုပင္ေျပာရပါမည္။ ဤေျမမွာ အလုပ္မရလွ်င္လည္း ဘာျဖစ္လဲ၊ နိုင္ၿခံခါးထြက္မည္ဟု ရင္ေကာ့ေျပာနိုင္ပါလိမ့္မည္။ သို.ေသာ္ ႏွစ္တစ္ခုအရျဖတ္လွ်င္ေတာ့ မရသည့္ႏွစ္မွလူမ်ားက ေခါင္းလာရိုက္ပါလိမ့္မည္။ စိတ္ကူးႏွင့္ စဥ္းစားသည့္ကိစၥမွာပင္ေၾကာက္ေနရပါသည္။

၈။ လြယ္ကူသည္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ အာဏာရအဖြဲ.အစည္း၊ နိုင္ငံတကာအဖြဲ.အစည္း၊ ဘတ္ဂ်က္ ၊ စသည္ျဖင့္ ကိစၥမ်ားစြာေတာ့ရိွလာပါမည္။ သို.ေသာ္ ေမ်ာ္ေနမိပါသည္။ တို.ေခတ္ကိုေတာ့ေရာက္ရမည္မွာမလြဲပါ။ ထိုသီခ်င္းဆိုရင္း စႏၵီျမင့္လြင္သီခ်င္းကလည္း ေခါင္းထဲ၀င္ေနသည္။ အေကာင္းေတာ့လူတိုင္းႀကိဳက္တာေပါ့ကြယ္။ ။